Nasz układ odpornościowy składa się z dwóch rodzajów odporności: wrodzonej i nabytej. Odporność wrodzona inaczej zwana nieswoista jest z nami od pierwszych chwil życia. Dziedziczymy ją genetycznie, a więc dostajemy ją w spadku po naszych przodkach. Składa się z elementów, które wykształciły się na drodze ewolucji, dlatego to z nią przychodzimy na świat. Można nazwać ją systemem zabezpieczeń chroniącym nasz organizm przed czynnikami, które mogłyby zaburzać jego równowagę. Odporność nieswoista nie zmienia się w ciągu życia i jest kluczowa dla naszego zdrowia.
Odporność wrodzona, na czym polega?
Na czym dokładnie polega działanie odporności wrodzonej? Stanowi ona tak zwane podstawowe wyposażenie immunologiczne organizmu, które gwarantuje ochronę oraz utrzymanie jego prawidłowej równowagi. Odporność wrodzona działa bardzo szybko, prawie natychmiastowo. . Gwarantują to tzw. komórki żerne, czyli między innymi makrofagi, granulocyty czy komórki dendrytyczne. Ich działaniu towarzyszy proces fagocytozy, który polega na usuwaniu obcych komórek z organizmu. Mechanizm odporności wrodzonej opiera się na barierach fizycznych, chemicznych i komórkowych. . Bariery fizyczne to przede wszystkim skóra oraz błony śluzowe, które za zadanie mają ochronę organizmu przed czynnikami zewnętrznymi. Istotne są także naturalne wydzieliny ciała, na przykład ślina, pot, łój, łzy oraz soki żołądkowe. Ważnym elementem naszej odporności wrodzonej jest mikrobiom zarówno jamy ustne oraz górnych dróg oddechowych, jak i przewodu pokarmowego. Odporność wrodzona, a nabyta
Kiedy wiesz już, co to wrodzona odporność, warto poznać także odporność nabytą. Wrodzona odporność to bowiem niejedyna broń, jaką dysponuje nasz układ odpornościowy. Jesteśmy także chronieni dzięki odporności nabytej, czyli swoistej, która stanowi cenne uzupełnienie odporności wrodzonej. Jak sama nazwa wskazuje, odporność nabyta nie jest dziedziczona i stanowi kwestię indywidualną j każdego człowieka. Wymaga kontaktu systemu immunologicznego z potencjalnym czynnikiem niekorzystnym, aby organizm wytworzył i zapamiętał określoną odpowiedź obronną. Ponadto odpowiedź nabyta wymaga znacznie więcej czasu, by została rozwinięta – do jej aktywacji organizm potrzebuje nawet kilku dni. W przeciwieństwie do odporności wrodzonej odporność nabyta jest jednak o wiele lepiej ukierunkowana, a przez to skuteczniej broni organizm. Właśnie z tego powodu stosuje się szczepionki, które mają na celu kształtowanie odporności nabytej.
Jak można wspierać odporność?
Odporność organizmu nie zawsze jest taka sama. Zmienia się wraz z wiekiem, porą roku, a nawet z samopoczuciem psychicznym. Na jej skuteczność ma wpływ szereg czynników zdrowotnych i środowiskowych. Właśnie z powodu tej zmienności warto dbać o swoją odporność przez cały rok i działać profilaktycznie, by układ immunologiczny działał jak najsprawniej. W tej kwestii kluczem jest zbilansowana dieta oparta na pełnowartościowych produktach spożywczych, a także zdrowy tryb życia. Należy unikać stresu, a zamiast tego stawiać na wypoczynek i wysypianie się, komponować posiłki bogate w warzywa i owoce, prowadzić aktywny tryb życia Najtrudniejszym czasem dla naszego organizmu jest jesień i zima z uwagi na krótkie dni, brak słońca i niską temperaturę. To w tym okresie należy szczególnie zwrócić uwagę na układ odpornościowy i się o niego odpowiednio zatroszczyć.
Suplementacja a odporność
Jak powszechnie wiadomo, dieta ma istotny wpływ na nasz układ immunologiczny. Odpowiednio dobrane produkty powinny dostarczyć nam należytej ilości witamin i minerałów. Jednak często zdarza się, że zwłaszcza w tych jesienno-zimowych dniach spożywamy mniejsze ilości potrzebnych nam składników. Dlatego, aby wspierać naturalną odporność, w razie potrzeby można uzupełnić swoją dietę stosując suplementy diety, których składniki mają właściwości wspomagające odporność. Najpopularniejsze składniki wywierające korzystny wpływ na układ immunologiczny to witaminy C, D i A. Witamina C ma działanie antyoksydacyjne i przyczynia się do wzrostu aktywności białych krwinek. Podobne działanie ma witamina A, która pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz odgrywa rolę w specjalizacji komórek. . Witamina D również wspiera układ odporności, co więcej bierze udział w procesie podziału komórek. Dla odporności duże znaczenie ma także spożycie lub w razie potrzeby suplementacja kwasów tłuszczowych omega-3. W korzystny sposób wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Jeżeli w diecie brak pokarmów, które obfitują w tego rodzaju składniki aktywne, warto skonsultować suplementację z lekarzem. Szczególnie dotyczy to witaminy D, która jest syntezowana w większości poprzez skórę i wymaga ekspozycji na słońce, z którym kontakt w okresie jesienno-zimowym jest znacznie ograniczony.
Inne suplementy na odporność
W skład układu odpornościowego człowieka wchodzi także flora bakteryjna. Dotyczy ona nie tylko jelit, ale także innych obszarów organizmu, na przykład skóry lub dróg oddechowych. Z tego względu do wspierania odporności niektóre preparaty wykorzystują również korzystne szczepy bakteryjne. Dobry przykład stanowi szczep Streptococcus salivarius K12, który wchodzi w skład saszetek i pastylek entitis. Produkt ten jest przeznaczony dla dzieci już od 6. miesiąca życia. Szczep K12 jest składnikiem te prawidłowej mikroflory nabłonka górnych dróg oddechowych, który wykazuje korzystne działanie, wspierając odporność górnych dróg oddechowych. Szczep ten uzupełnia naturalny mikrobiom jamy ustnej, nosa i gardła.
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety.
